Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη - Ετήσιο χαράτσι 1269€ σε κάθε νοικοκυριό

Του Γιάννη Μπαμπαδήμα . Τη Μεγάλη Βδομάδα, όπως θέλει η χριστιανική πίστη, ο Χριστός υπομένει τα μεγάλα πάθη για να φτάσει στην Αν...

Του Γιάννη Μπαμπαδήμα.

Τη Μεγάλη Βδομάδα, όπως θέλει η χριστιανική πίστη, ο Χριστός υπομένει τα μεγάλα πάθη για να φτάσει στην Ανάσταση. Όμως, η Μεγάλη Βδομάδα χρησιμοποιήθηκε και απ’ τις κυβερνήσεις της τελευταίας 25ετίας για την επιβολή άγριων αντιλαϊκών μέτρων, που κατέληξαν στη σημερινή βαρβαρότητα, που βιώνουμε.

Ήταν Μεγάλη Πέμπτη του 1992 (23 Απρίλη) όταν η αυτοδύναμη, τότε, κυβέρνηση της ΝΔ προχώρησε στην πρώτη αύξηση των νοσηλίων των ασφαλιστικών ταμείων από 56,2% σε 64,2%. (Τα νοσήλια της Γ’ θέσης από 2.840 έφτασαν στις 8.000 δραχμές και τα νοσήλια της Α’ θέσης από 6.040 έφτασαν σε 13.800 δραχμές.) Ήταν μία απόφαση προσαρμοσμένη στη διαδικασία δημιουργίας της ενιαίας αγοράς μέχρι το τέλος του 1992, όπως προέβλεπε η Συνθήκη του Μάαστριχτ, που συναποφασίστηκε απ’ τα 12 τότε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ΕΟΚ), το Φλεβάρη του 1992. Με τη συνθήκη του Μάαστριχτ –στο ελληνικό Κοινοβούλιο ψηφίστηκε τον Ιούλη του 1992- τη θέση της ΕΟΚ πήρε η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.).

Μετά τις αυξήσεις στα νοσήλια, ο κλάδος υγείας του ΙΚΑ έγινε για πρώτη φορά ελλειματικός (Οκτώβρης 1992). Στις 26/1/1993 η ΝΔ προχώρησε στη δεύτερη αύξηση των νοσηλίων. Τα νοσήλια της Γ’ θέσης από 8.000 έφτασαν στις 15.500 δραχμές και τα νοσήλια της Α’ θέσης από 13.800 στις 26.500 δραχμές, ώστε να προσαρμοστεί η αγορά στο χώρο της υγείας και στην επίσημη λειτουργία της Ε.Ε. από την 1/11/1993. Μετά από αυτά τα μέτρα –καθώς και εκείνα που πήρε η επίσης αυτοδύναμη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ (με κορύφωση το ημερήσιο ενοποιημένο νοσήλιο με αυξήσεις από 29 έως 64% το 1998- οι κλάδοι υγείας των ταμείων έγιναν, πλην ελαχίστων, ελλειμματικοί.

Οι κυβερνήσεις (αυτοδύναμες ή συγκυβερνώσες) άδειασαν απ’ τη μια τους κλάδους υγείας των ταμείων και απ’ την άλλη έκαναν άγριες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες υγείας. Την περίοδο 2013-2014 μείωσαν τις δημόσιες δαπάνες υγείας κατά 38,5%, με αποτέλεσμα κάθε λαϊκό νοικοκυριό να πληρώνει σήμερα απ’ την τσέπη του –κατά μέσο όρο- 1.269,12€ το χρόνο για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Στην ίδια προκρούστεια κλίνη των περικοπών μπήκαν και οι συντάξεις, αρχής γενομένης με το νόμο 1902/1990, με τον οποίο έγινε η περίφημη αποσύνδεση των κατώτερων συντάξεων του ΙΚΑ από τα 20 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη, με αποτέλεσμα οι σημερινές συντάξεις να εξανεμίζονται το πρώτο δεκαήμερο του μήνα. 

Πιο συγκεκριμένα, όπως δείχνουν τα στοιχεία των Οικογενειακών Προϋπολογισμών, το 2014 τα λαϊκά νοικοκυριά πλήρωσαν 1269 ευρώ απ’ την τσέπη τους για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Μάλιστα, για τα αγροτικά νοικοκυριά οι δαπάνες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης αποτελούν το 8,3% των συνολικών δαπανών τους, έναντι 7% των νοικοκυριών στα αστικά κέντρα. 

Μέση ετήσια δαπάνη υγείας (σε €) των νοικοκυριών (2014)

Κατηγορία                                                                                   Όλες οι περιοχές

Α. Σύνολο δαπανών   17.526,24

Β. Δαπάνες υγείας     1.269,12

1. Φαρμακευτικά προϊόντα                                                                    422,16

2. Άλλα ιατρικά προϊόντα                                                                        28,92

3. Θεραπευτικές συσκευές και εξοπλισμός                                             19,44

4. Ιατρικές υπηρεσίες                                                                             137,28

5. Οδοντιατρικές υπηρεσίες                                                                   190,56

6. Υπηρεσίες μικροβιολογικών εργαστηρίων 

             και ακτινολογικών κέντρων                                                                71,52

7. Υπηρεσίες παραϊατρικού προσωπικού                                                23,28

8. Λοιπές μη νοσοκομειακές υπηρεσίες                                                      3,6

9. Κρατική νοσοκομειακή περίθαλψη                                                        105

10. Ιδιωτική νοσοκομειακή περίθαλψη (κατάλυμα, διατροφή)                 44,76

11. Ιδιωτική νοσοκομειακή περίθαλψη (υπηρεσίες και αμοιβές ιατρών)  18,48

12. Ιδιωτική νοσοκομειακή περίθαλψη (ιατρικές αναλύσεις & 

            παραϊατρικές υπηρεσίες                                                                         2,64

13. Ιδιωτική νοσοκομειακή περίθαλψη (άλλες υπηρεσίες 

            αδύνατον να διαχωριστούν)                                                               201,48

Γ. Μερίδιο δαπανών υγείας στο σύνολο των δαπανών (%)                                7,2

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών

Όπως φαίνεται στον Πίνακα που δημοσιεύουμε, οι δαπάνες για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αποτελούν το 7,2% των ετήσιων δαπανών των ελληνικών νοικοκυριών.

Απ’ τα 1.269,12 ευρώ τα 470,52 ευρώ διατίθενται για φάρμακα και θεραπευτικές συσκευές (Γραμμές 1, 2 και 3). Δηλαδή το 37% των συνολικών δαπανών υγείας των νοικοκυριών διατίθενται για φάρμακα (που είναι «το ψωμί των συνταξιούχων»). Στα ιδιωτικά νοσοκομεία (Γραμμές 10, 11, 12 και 13) πληρώνουν 267,67 ευρώ (21% επί των συνολικών δαπανών). Απ’ αυτά τα 18,48 ευρώ είναι αμοιβές γιατρών.

Στους ιδιώτες γιατρούς και οδοντιάτρους πληρώνουν (Γραμμές 4 και 5) 327,84 ευρώ (25,8% επί των συνολικών δαπανών).

Αυτές οι πληρωμές στην ώρα της ανάγκης, είναι αποτέλεσμα των αντιλαϊκών πολιτικών που εφαρμόστηκαν στον τομέα της υγείας απ’ τις κυβερνήσεις –και συγκυβερνήσεις- της τελευταίας δωδεκαετίας.

Σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, την περίοδο 2003-2014 οι Συνολικές Δαπάνες Υγείας (ΣΔΥ) ήταν 220,8 δις. ευρώ. Όσο ήταν περίπου το ΑΕΠ της χώρας το 2006 ή το 2010. Την ίδια περίοδο τα νοικοκυριά πλήρωσαν 77,2 δις. ευρώ, που αποτελούν το 35,1% της ΣΔΥ, πιστοποιώντας και με αυτό τον τρόπο ότι η Ελλάδα ανήκει στις χώρες με τα ψηλότερα ποσοστά ιδιωτικών δαπανών υγείας.

Οι Δημόσιες Δαπάνες Υγείας (ΔΔΥ) του 2014 διαμορφώνονται στα επίπεδα του 2005. Έχοντας μια ανοδική πορεία μέχρι το 2009 –έφτασαν στα 16,1 δις. ευρώ το 2009- οι ΔΔΥ μειώθηκαν σε 9,9 δις. ευρώ το 2014, παρουσιάζοντας μια συνολική μείωση 38,5% την περίοδο 2009-2014 ή ετήσιο ρυθμό μείωσης 9,3%.

Ούτε δωρεάν ούτε καθολική

Χωρίς ασφάλιση άφησε 2 εκ. ανθρώπους η οικονομική κρίση, ανάμεσα στους οποίους βρίσκεται μεγάλος αριθμός αυτοαπασχολούμενων. Μεταξύ αυτών είναι και ηλικιωμένοι που, ενώ συμπλήρωσαν το όριο ηλικίας, δεν παίρνουν, κυρίως λόγω χρεών, σύνταξη ούτε έχουν υγειονομική κάλυψη.

Στις 4 Απρίλη 2016 δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης (ΦΕΚ 908 Β’) η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) με θέμα «Ρυθμίσεις για τη διασφάλιση της πρόσβασης των ανασφάλιστων στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας», σε εφαρμογή των διατάξεων του νόμου 4368/2016.

Σ’ αυτή περιγράφονται τα μέτρα – «ασπιρίνες» που αποφάσισε για τους ανασφάλιστους η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με το «παράλληλο πρόγραμμα», τα οποία αποτελούν συνέχεια των αντίστοιχων μέτρων της κυβέρνησης ΝΔ – ΠΑΣΟΚ και είναι πλήρως εναρμονισμένα με τις κατευθύνσεις της Ε.Ε. για δραστική μείωση των παροχών για την υγεία. Η ΚΥΑ καλύπτει, για παροχές Υγείας, γενικά τους ανασφάλιστους που δεν είχαν ή έχασαν τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα. Η κάλυψη παρέχεται μέσω των Δημόσιων Μονάδων Υγείας, με τους όρους του Κανονισμού Παροχών ΕΟΠΥΥ.

Αυτό σημαίνει ότι οι ανασφάλιστοι θα πληρώνουν κανονικά τις συμμετοχές τους, αλλά και εξ ολοκλήρου τα ποσά για φάρμακα, θεραπείες και υλικά, που δεν αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ, όπως ακριβώς και οι ασφαλισμένοι. Μάλιστα, η επιβάρυνση στα φάρμακα μεγαλώνει, λόγω της ασφαλιστικής αποζημίωσης.

Να σημειωθεί ότι έχει αυξηθεί ο αριθμός των φαρμάκων, αλλά και των εξετάσεων – θεραπειών που πληρώνουν εξ ολοκλήρου οι ασθενείς (για παράδειγμα, 2.500 εξετάσεις δεν καλύπτονται από τον Οργανισμό). Επομένως, οι 2 εκ. ανασφάλιστοι (σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας) που θα ενταχθούν στο μέτρο αυτό και οι οποίοι δεν έχουν καθόλου εισόδημα ή έχουν ένα πολύ μικρό (200 ευρώ μηνιαίως ορίζει ο νόμος), θα πρέπει να πληρώνουν συμμετοχή στις δαπάνες Υγείας.

Όπως περιγράφεται και στην ΚΥΑ, η δαπάνη για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των ανασφάλιστων θα καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ, δηλαδή από τα ασφαλιστικά ταμεία και όχι από το κράτος, ενώ δε προβλέπεται επιπλέον κρατική οικονομική ενίσχυση των Δημόσιων Μονάδων Υγείας.

Με τα κριτήρια της ΚΥΑ, η μηδενική συμμετοχή θα έχει εφαρμογή σε ένα πολύ μικρό αριθμό ανασφάλιστων με ή χωρίς αναπηρία (170.000 οικογένειες ή 400.000 άτομα από τους 2 εκατ. ανασφάλιστους, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου, με εκτιμώμενο κόστος 100 εκατ. Ευρώ). Πρώτος όρος είναι το ετήσιο εισόδημα να μην υπερβαίνει για ένα άτομο τα 2.400 ευρώ, για τετραμελή οικογένεια τα 4.800 ευρώ, για μεμονωμένο άτομο ΑμεΑ τα 6.000 ευρώ, για τετραμελή οικογένεια με ΑμεΑ τα 9.600 ευρώ. Δηλαδή, 200 – 400 – 500 και 800 ευρώ το μήνα εισόδημα για καθεμιά από τις παραπάνω περιπτώσεις. Δεύτερος όρος είναι η φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας στο μεμονωμένο άτομο να μην ξεπερνά τα 150.000 ευρώ, συν 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος. Σ’ αυτή την περίπτωση, ο ανασφάλιστος θα αποκλείεται, αν για παράδειγμα έχει μηδενικό εισόδημα αλλά είναι ιδιοκτήτης μιας κύριας κατοικίας ή μιας εξοχικής ή του «πατρικού» στο χωριό, πράγμα πολύ συνηθισμένο. Τρίτος όρος είναι το συνολικό ύψος των καταθέσεων στις τράπεζες να μην υπερβαίνει το τριπλάσιο του ετήσιου εισοδήματος (π.χ. για μεμονωμένο άτομο τα 7.200 ευρώ). Από τις πληρωμές για φάρμακα εξαιρούνται και ορισμένες κατηγορίες, όπως ανήλικοι έως 18 ετών, που φιλοξενούνται σε δομές Κοινωνικής Πρόνοιας, σε θεραπευτικές δομές, κρατούμενοι, πρόσφυγες, παιδιά σε αναδοχή κ.λπ.

Και τώρα, οι «σταυρωτήδες» της συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ (που μαζί με τη Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ, το ΠΟΤΑΜΙ και την ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ ψήφισαν το 3ο μνημόνιο), ετοιμάζονται να φέρουν στη Βουλή για ψήφιση το Νόμο λαιμητόμο για το Ασφαλιστικό (και μαζί το Νόμο της φοροληστείας).

Επιβεβαιώνουν δηλαδή ότι, σε συνεννόηση με την πλουτοκρατία, που κρατάει στα χέρια την οικονομία, τα μέσα παραγωγής και τον πλούτο της κοινωνίας γενικότερα, η λυκοσυμμαχία της Ε.Ε. θα βαράει τα νταούλια, η συγκυβέρνηση θα χορεύει στο ρυθμό τους και ‘μεις… θα πληρώσουμε το λογαριασμό!!!

Χρειάζεται ρήξη με τις αιτίες που μας καταστρέφουν τη ζωή. Χρειάζεται σύγκρουση με τις συμβιβαστικές αυταπάτες που έχουν επικρατήσει, ότι τάχα το εκμεταλλευτικό σύστημα μπορεί να αποκτήσει ανθρώπινο πρόσωπο.

Η κυβέρνηση μας κοροϊδεύει ωμά, έχοντας συμφωνήσει με το «κουαρτέτο» για το σύνολο σχεδόν των μέτρων που θα νομοθετήσει το επόμενο διάστημα. Τη μία παρουσιάζει το κλείσιμο της «αξιολόγησης» σαν «αγωνία» τάχα του λαού και «καίγεται» να υπάρξει συμφωνία με τους «θεσμούς». Την άλλη, προσπαθεί να περάσει την αίσθηση ότι με την Ε.Ε. ετοιμάζεται να υπογράψει μία καλή συμφωνία, όχι όμως και με το ΔΝΤ, κατηγορώντας το Ταμείο ότι «ζητάει αίμα» και ότι παρακωλύει την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.

Προσπαθεί έτσι να φιλοτεχνήσει την εικόνα ότι η ίδια προωθεί την εφαρμογή του μνημονίου με πιο «δίκαιο» τρόπο απ’ αυτόν που θέλουν οι «θεσμοί» και ότι αυτός είναι ο λόγος που σκοπεύει να καταθέσει τα δύο νομοσχέδια, ανεξάρτητα από την εξέλιξη της διαπραγμάτευσης. 

Καμία αγωνία δεν πρέπει να έχουμε για το αν θα κλείσει η «αξιολόγηση» και πότε, για το αν τα νομοσχέδια θα κατατεθούν με απόλυτη ή μερική συμφωνία των «θεσμών». Αυτό που δεν πρόκειται να αλλάξει, είναι το περιεχόμενο και ο προσανατολισμός των μέτρων, που είναι βαθιά αντιλαϊκά.

Χαιρετίσματα

ΜΠΑΜΠΑΔΗΜΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

g.babadimas@hotmail.com